Genç Werther'in Acıları ~ Goethe

Genç Werther'in Acıları 1. kitap

4 Mayıs 1771

...Acının insanlarla paylaşıldığı taktirde azalacağı konusunda kuşkusuz haklısın dostum, keşke insanlar -niçin böyle olduklarını ancak Tanrı bilir- geçip giden şimdiyi yaşamak yerine, geçmişte kalan bir sıkıntının hatıralarını anımsamak için hayal güçlerini bu kadar zorlamasalar...

15 Mayıs

...Üst sınıf insanları, alt sınıfa karşı her zaman soğuk bir mesafe içinde , sanki yakın davransalar bir şey kaybedeceklermiş gibi; bir de düşüncesizler ve başkalarına kötü niyetle takılmaktan hoşlananlar var, kibilerini zavallı insanlara daha çok hissettirsinler diye onların seviyesine inmiş gibi davranıyorlar...

29 Haziran

...İşte böyle sevgili Wilhelm (Welther'ın bu mektupları yazdığı dostu), dünyada en çok çocukları kendime yakın buluyorum. Onları seyrederken en ufak şeyde bile, gün gelip de çok ihtiyaç duyacakları tüm erdemlerin, tüm güçlerin mayasını görünce, inatçılıklarında gelecekteki tutarlılığa ve karakter sağlamlığına, yaramazlıklarında dünyanın tehlikelerine teğet geçen mizah ve umursamazlığa bakınca, her şey öylesine bozulmamış, öylesine bütünlük içindeki! O zaman hep ama hep insanların klavuzunun şu altın sözünü yineliyorum: "Onlardan biri gibi olmazsanız!" (Kutsal Kitap: Yeni Ahit, Matta 18) Böyle olduğu halde dostum, bizimle eşit olan, örnek almamız gereken (Jean Jeacques Rousseau çocuğun bozulmamış doğallığını yetişkinlere örnek olarak gösteriyordu.)  çocuklara biz kul muamelesi yapıyoruz. Hiçbir istekleri olmamalı! -Sanki bizim yok mu? Peki bizi ayrıcalıklı kılan şey ne? Çünkü biz yaşça daha büyük daha akıllıyız- ...

12 Ağustos

...Albert (Werther'in aşık olduğu Lotte'nin eşi) , "...tutkuların esiri olan bir insan düşünce gücünü tamamen yitirdiği için bir alkolik, bir deli muamelesi görür." -"Ah siz akıllı insanlar" dedim gülümseyerek. "Tutku! Sarhoşluk! Delilik! Empati kurmadan orada öyle rahat rahat oturun, alkoliği eleştirin, aklını kaçırmıştan nefret edin, bir rahip gibi yanından geçip gidin ve sizi onlardan biri yapmadığı için Ferisi gibi Tanrı'ya şükredin."..

...Lütfen görüntünün seni yanıltmasına izin verme. Bir despotun dayanılmaz boyunduruğu altında inleyen bir halka zayıf diyebilir misin, sonunda ayaklanıp zincirlerini kırıyorsa? Bir insanın alevler evini sarmışsa, korkudan tüm gücü harekete geçer ve başka zaman hiç kaldıramayacağı yükü kolaylıkla kaldırır; gördüğü hakaretin öfkesiyle altı kişiye birden saldırıp onları alt eden birine zayıf denir mi? Bir de dostum eğer çaba güç demekse, duygusal gerilim niçin bunun tersi olsun?"..

...Karmaşık ve aykırı güçlerin labirentinden bir çıkış yolu bulamıyorsa, insan ölmeli...

Genç Werther'in Acıları  2. Kitap

24 Aralık 1771

...İnsanlar her şeyi hem kendileri hem de başkaları için zorlaştırıyorlar. Yine de bir dağı aşmak

zorunda olan bir seyyah gibi bu konuda susmak en iyisi; elbette dağ olmasa, yol çok daha rahat ve kısa olur; ama sonuçta orada ve aşılması gerekiyor... (insan da bu konuda kendini aşmalı dostum)

...En büyük mutsuzluk, burada iğrenç insanların yanında hissedilen can sıkıntısı, aralarındaki yükselme rekabeti, bir adım öne çıksınlar diye birbirini gözetleyip dikkat kesilmeleri; gizlemeye hiç gerek duyulmayan çok acınacak, çok alçakça tutkular...

...Budalalar, aslında sıranın bir önemi olmadığını, ilk sırada olmanın nadiren insanı en önemli kişi kıldığını görmüyorlar! Kimi kralı nazırı, kimi nazırı da müşteşarı yönetir. Böyle olunca en önemli kişi kim? Bana kalırsa, başkalarını değerlendiren, kudretli ve kurnaz olan, yeteneklerini ve tutkularını planlarını uygulamak için devreye sokan kişidir..

8 Şubat

...Yine insanların birbirlerine zehir edecekleri güzel bir gün! Birbirlerine zehir etmedikleri hiçbir şey yok zaten; sağlık, itibar, sevinç, dinlenme! Bunun sebebi çoğunlukla ahmaklık, düşüncesizlik ve sıkıntı. ama onları dinleseniz çok iyi niyetliler. Bu kadar çılgınca ruhlarını öfkeye kaptırmasınlar diye neredeyse onlara yalvaracağım geliyor... 

27 Ekim

...Nasıl ki eskiden tüm mutlulukların kaynağı bendeyse, şimdi de tüm üzüntülerin kaynağı içimde saklı. Eskiden tüm dünyayı sevgiyle kucaklayacak yüreğe sahip, her adımda cenneti ayağının dibinde gören, zengin duygularla dolaşıp duran ben, artık aynı kişi değil miyim? Bu yürek şimdi ölmüş durumda, artık ondan dışarıya yansıyan hiç bir coşku yok, gözyaşlarım kurudu, artık beni canlandıran gözyaşlarımın ferahlatamadığı düşüncelerim kaşlarımın endişeyle çatılmasına neden oluyor. Çok acı çekiyorum, yaşamımın tek neşesini, içinde bulunduğum ortamda dünyalar kuran canlı gücü kaybettim. 

15 Kasım

...Tanrım, Tanrım, beni neden terk ettin? Ağzımdan çıkan bu sözlerden utanmalı mıyım, gökleri bir tomar gibi dürenin gözünden kaçmayan o andan korkmalı mıyım?

Genç Werther'in Acıları - Goethe