Siz hiç ham maddesi cam olan bir canlı gördünüz mü?

Öyle bir yapı düşünün ki muazzam şekilde estetik görünümlü ve parlak yüzeyli bir camdan oluşmuş olsun ve bu cam yapı son derece sağlam bir temele sahip olsun, işte bu nedenle de en şiddetli depremlere dahi dayanabilsin. Sadece bununla da kalmasın ve gelebilecek her türlü darbeye karşı kırılmadan karşı koyabilsin. Böyle bir cam yapıyı düşünmek belki hayal gücünüzü zorluyor olabilir ama böyle bir cam yapı okyanusun derinliklerinde mevcut. Evet, böyle bir yapı okyanusun binlerce metre altında hali hazırda var, adı da Venüs Süngeri (Euplectella aspergillum). Bir kısım insanlar tarafından sözde "en basit çok hücreli canlı grubu" olarak düşünülen süngerler, sanıldığı gibi basit canlılar değildirler. Üstüne üstlük bu süngerler gerçekten bizim hayal dahi edemediğimiz bu cam binayı inşa ediyorlar. İnşa ettikleri binanın malzemesi ise camdır ama buna karşı son derece esnektir. İşte bu özelliklerinden dolayı Euplectella aspergillumlar okyanus dibinde dünyanın en dayanıklı camını üreten canlı olarak bilinirler. Batı Pasifik Okyanusu'nun 1.000 m derinliklerinde yaşarlar ve okyanus zeminine cam tellerle bağlanırlar. O kadar sıkı sıkıya bağlanırlar ki bu sayede okyanus akıntıları ve etkilerine karşı koyar ve kopmadan yaşamlarını devam ettirebilirler. Euplectella aspergillumlar okyanus tabanına bu şekilde sağlam bağlanmasını sağlayan yapıyı sadece elektron mikroskopuyla bakarak görebilirsiniz.

Euplectella aspergillumlar cam gibi bir maddeyi sağlam bir yapı maddesine dönüştürmek için temel mühendislik prensiplerinden en az 7 maddeyi kullanırlar. Bu canlılar düşük sıcaklıkta esnek fiber optik kablolar üretmekte, aynı zamanda biyologları ve bilim adamlarını hayrete düşüren ve gelecekteki malzemelere ilham kaynağı olabilecek cam kafesler inşa etmektedir. İskelet yapılarını oluşturan iğne gibi olan cam kirişlerin çapları bir metrenin 10 milyonda veya 100 milyonda biri kadardır. Kirişler cam ve zamk tabakalarından oluşur ve üç boyutlu bir yapısı vardır. Bu üç boyutlu yapı, silindiri bir darbe aldığında ezilmekten korur. Bu sayede yapı sağlamlığını kazanır ve bir çatlağın bir tabakadan diğerine geçmesini durdurur. Bildiğiniz gibi normal bir cam çubuk darbe aldığında kolaylıkla çatlar. Ama Euplectella aspergillumların tabakalı cam çubuğuna uygulanan herhangi bir darbe, tabakalar arasındaki organik zamk içinde yok edilir. Bu biçimde silindirin ince dış tabakalarından bir tanesindeki bir çatlağın diğer tabakalara doğru ilerlemesi ve camsı yapının kırılması engellenir. Venüs süngerinin oluşturduğu bu yapı, büküp kıvırsanız bile büyük bir olasılıkla kırılmayacak ve bozulmayacaktır; çünkü uyguladığınız kuvvet zamkın içinde dağılarak yok edilecektir.

Şimdi, burada anlatılanlara kiminiz “ne var ki bunda” diyebilir, ancak Euplectella aspergillumların yada diğer adıyla Venüs Süngerlerinin insan gibi düşünme, akletme, karar verme yeteneğine sahip olmadığını veya insan gibi herhangi bir eğitime tabi tutulmadığını düşünürseniz gerçekten bir olağanüstülüğün farkına varabilirsiniz. Bu canlı şu an yeryüzünde benzeri görülmeyen bir yapıyı okyanusun tam 1.000 metre altında yapabiliyor hem de mühendislik bilgisinden haberi olmadan. Burada durup düşünmek gerekir; süngerler gerçekten zannedildiği gibi basit canlılar mı? Eğer basitseler nasıl oluyor da yıllarca mühendislik eğitimi alan insanların başaramadığını başarabiliyorlar, hem de ilk var oldukları andan beri?