30 yılı değil, 10 yılı seferde geçen padişah Kanuni Sultan Süleyman hakkında....

Hatırlarsanız kısa zaman önce Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Kütahya Zafer Havalimanı açılış töreninde Muhteşem Yüzyıl dizisini eleştirerek “Kanuni'nin 30 yılı at üstünde geçmiştir. Ben o dizinin yönetmenlerini de televizyon sahiplerini de kınıyorum” demişti. Bu çıkışın gereksiz olduğunu düşünenlerin aksine haklı olduğunu düşünenlerin sayısı oldukça fazla. Peki, bu bilinçli bir hak veriş mi yoksa cehalete mi dayalı? Net olarak söyleyebilirim ki tam bir cehalet, zira belgeler çok açık. Sultan Süleyman’ın seferlerde geçirdiği toplam süre 10 yıl 1 ay, zaten bu da sefer için oldukça uzun bir zaman dilimi. Ama malumunuz üzere toplumumuzda kişileri kahramanlaştırmak adına birçok şeyi abartmak artık gelenek haline gelmiş durumda. Çünkü bu sayede ecdadımızla övünme isteğimizi hat safhalarda tatmin edebiliyoruz. “Ecdat şöyle yaptı, ecdat böyle yaptı. Asla kadınlarla işi olmazdı (sanki ayıp bir şeymiş gibi). Sürekli savaştılar, kendilerine bile vakit ayıramıyorlardı” gibi gereksiz abartı söylemlerle kafalarında değişik olaylar oluşturup, bunları ecdada uyarlamaya çalıştılar. Çok meşru olan eylemleri yasak edip, “bizim ecdadımız yapmaz" diyerek, elde hiçbir kanıt da bulunmadan atıp tutmaya başladılar. İşte bunlardan birine yakın zamanda Başbakanımızın söylemlerinde şahit olduk. Aslında Başbakanımız bu sayede birçok vatandaşın da düşüncesini dillendirmiş oldu. Toplumun içinde oluşmuş olan cehalete dayalı öfkeyi açığa vurdu. İşte bu noktada belgelerin konuşması gerektiğini ve vatandaşın bilgilendirilmesi gerektiğini düşündüm ve tam da o sıralarda aylık NTV Tarih dergisinin bu ayki sayısında bahsi geçen konuya denk geldim. Şimdi oradan da alıntılar yaparak konuyu açıklığa kavuşturmaya çalışacağım.

Kanuni, 1520'den 1566'daki ölümüne kadar, yaklaşık 46 yıl boyunca padişahlık yapmış ve Osmanlının hem en uzun süre görev yapan hem de en çok sefere çıkan padişahıdır. Sultan Süleyman’ın sancağa çıktığı yetişkin şehzadeliğinden, 46 yıl süren saltanatıyla birlikte yaklaşık 55 yıllık hayatındaki kadınlardan sadece üçünün adı biliniyor: Mahidevran, Gülfem, Hürrem. Süleyman-Hürrem aşkını Hürrem’in saray arşivindeki mektupları, padişahın Muhibbi mahlasıyla yazdığı şiirleri yeterince kanıtlıyor. Kanuni’nin, iddia edildiği gibi saltanatının 30 yılını seferlerde geçirdiği doğru değildir. O dönemde batıya yapılan seferlere iklim koşulları nedeniyle Nisan-Mayıs aylarında çıkılır, en geç Kasım’da dönülürdü. Kanuni’nin çıktığı seferleri ve sürelerini özet olarak yazacak olursak da:

Belgrad seferi 5 ay 3 gün, 1522 Rodos seferi 7 ay 13 gün, 1526 Mohaç seferi 6 ay 20 gün, 1529 Viyana seferi 6 ay 6 gün, 1532 Alman seferi 6 ay 26 gün, 1534 Irakeyn seferi 1 yıl 6 ay 27 gün, 1537Adriyatik (Pulya) seferi 6 ay 5 gün, 1538 Kara Buğdan seferi 4 ay 19 gün, 1541 İstanbul seferi 5 ay 7 gün, 1543 Usturgon seferi 5 ay 23 gün, 1548 Elkas seferi 1 yıl 8 ay 22 gün, 1553 Ekas seferi 1 yıl 8 ay 22 gün, 1553 Nahcivan seferi 1 yıl 1 ay 3, 1 Mayıs 1566 Zigetvar seferi 4 ay 6 gün (ki son seferidir ve hasta olarak bu sefere çıkmış, 7 Eylül’de Zigetvar’da ölmüştür) sürmüştür. Dolayısıyla Kanuni’nin seferde geçen zamanları tam olarak 10 yıl 1 aydır. 

Demek oluyor ki Sultan Süleyman 46 yıllık saltanatının 36 yılını çoğunlukla İstanbul’da,  bazı kış mevsimlerini de Edirne Sarayı’nda geçirmişti. Şu durumda saltanatının 30 yılını seferde geçirdiğini iddia etmek çok gereksiz bir şekilde abartıdır. Hele ki bu abartıyı ülkeye gerçekmiş gibi lanse etmek ve halkı yanlış bilgilendirip, yönlendirmek asla kabul edilemez bir davranıştır… 36 yılını sarayda geçiren bir insan da isterse yüzük yapar, isterse eşiyle, çocuklarıyla yahut da gayet meşru olan haremde vakit geçirir… Bunları sorgulamak kimsenin haddi olamayacağı gibi padişahların ve tarihteki diğer önemli şahısların insan olduğunu unutup, bu tarz davranışlarından utanç duymak da oldukça abes bir davranıştır.

Kaynaklar: NTV Tarih, sayı: 47

http://tr.wikipedia.org/wiki/I._S%C3%BCleyman

http://www.hurriyet.com.tr/gundem/22009998.asp